Mô hình kinh doanh B2B được biết đến là một khái niệm quen thuộc, xuất hiện phổ biến trong lĩnh vực thương mại điện tử hiện nay. Vậy bản chất B2B là gì? Vai trò của mô hình kinh doanh này như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về B2B.
Khái niệm B2B là gì?
B2B là viết tắt của “Business To Business”, được dùng để chỉ hình thức kinh doanh, giao dịch trực tiếp giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp. Bạn có thể hiểu đơn giản B2B là một doanh nghiệp cung cấp những thứ mà doanh nghiệp khác cần.
B2B bao gồm thương mại điện tử và một số giao dịch trực tiếp có giá trị lớn đòi hỏi phải gặp mặt trong thực tế. Ngày nay mô hình B2B càng phát triển hơn khi các doanh nghiệp đẩy mạnh việc kinh doanh qua website thương mại. Dự báo cho thấy tỷ lệ website hướng tới các tổ chức, doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới, từ 76,4% đến 84,4%.
Điểm đặc trưng của mô hình B2B là mỗi doanh nghiệp đều có một quy trình mua hàng riêng. Nhờ vậy mà có thể tiết kiệm nhiều thời gian, tiền bạc, cũng như gia tăng hiệu quả và cơ hội hợp tác giữa các doanh nghiệp.
Một điểm khác nữa là B2B cần tập trung vào yếu tố logic. Nguyên do là vì khách hàng doanh nghiệp chú trọng vào tính logic thay vì cảm xúc như người tiêu dùng. Do đó để thành công với B2B bạn cần khai thác đặc điểm, chức năng của sản phẩm và phải biết rõ bộ phận thu mua của doanh nghiệp khách hàng.
Khi tìm hiểu B2B là gì bạn sẽ thấy hình thức này mang lại cho doanh nghiệp rất nhiều lợi ích, hiệu quả cao, hiệu suất và độ tin cậy cũng cao hơn. Điều này lý giải nguyên nhân B2B ngày càng được doanh nghiệp sử dụng nhiều hơn.
Ví dụ về B2B
Ví dụ về giao dịch B2B là một thỏa thuận thương mại trong đó Công ty A là một công ty dệt may cung cấp nguyên liệu cho Công ty B sản xuất quần áo cho trẻ em và người lớn. Nói chung, các công ty xây dựng và công ty công nghệ có thể không thể tồn tại nếu không có các giao dịch B2B, điều này là do họ phụ thuộc vào các doanh nghiệp khác để cung cấp vật liệu xây dựng, phần mềm cho công nghệ,…
Ví dụ thực tế về giao dịch kinh doanh với doanh nghiệp là mối quan hệ mà Apple duy trì với các công ty như Panasonic, Intel và các công ty sản xuất chất bán dẫn để sản xuất iPhone của Apple và một số thiết bị điện tử khác.
Vai trò của mô hình kinh doanh B2B
Khác hẳn với các mô hình kinh doanh khác, B2B có một quy trình mua hàng riêng biệt. Nó giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, đem tới nhiều cơ hội hợp tác khác nhau cho các doanh nghiệp hơn.
Bởi mỗi doanh nghiệp trong nền kinh tế đều là một mắt xích nhỏ trong cả hệ thống nền kinh tế. Hợp tác với doanh nghiệp này sẽ có nhiều cơ hội hợp tác với nhiều đơn vị doanh nghiệp khác cùng lĩnh vực và các lĩnh vực bổ trợ. Nhất là khi bạn tạo được độ uy tín nhất định đối với những đối tác của bạn.
Không chỉ vậy, việc giao dịch doanh nghiệp với doanh nghiệp giúp loại bỏ những yếu tố cảm xúc chủ quan bởi nó mang lợi ích của tập thể và có yếu tố logic cao hơn. Chính vì vậy mà hiệu quả hợp tác kinh doanh cũng cao hơn.
Bởi vậy, khi khách hàng của bạn là những doanh nghiệp, hãy bỏ qua yếu tố cảm xúc, chú trọng vào tính logic, tập trung vào đặc điểm, chức năng của sản phẩm. Nhất là bộ phận giao dịch trực tiếp.
Các loại mô hình B2B
Có nhiều cách phân loại mô hình B2B, có thể phân loại thành 4 mô hình dựa trên bản chất kinh doanh và hình thức hoạt động.
Thứ nhất, mô hình thiên về bên bán
Đây là mô hình phổ biến tại Việt Nam. Với mô hình này một doanh nghiệp làm chủ trang thương mại điện tử sẽ cung cấp các loại sản phẩm, dịch vụ cho các nhà bán lẻ, nhà sản xuất.
Thứ hai, mô hình thiên về bên mua
Tại Việt Nam mô hình này ít gặp hơn so với nước ngoài. Vì phần lớn doanh nghiệp đều có nhu cầu bán sản phẩm. Các công ty kinh doanh theo mô hình này sẽ giữ vai trò nhập hàng từ bên sản xuất. Trong khi đó các công ty sản xuất sẽ vào website để báo giá và phân phối sản phẩm.
Thứ ba, mô hình trung gian
Trong mô hình này người mua và người bán sẽ kết nối với nhau qua sàn giao dịch thương mại điện tử. Các website như Sendo, Tiki, Shopee,… hoạt động theo mô hình này. Hình thức hoạt động chung là người bán sẽ đăng sản phẩm lên website và phân phối. Người mua sẽ xem và đặt hàng. Tất cả các hoạt động đều được diễn ra theo đúng quy định của sàn.
Thứ tư, mô hình dạng thương mại hợp tác
Mô hình này cũng giống như mô hình B2B trung gian. Tuy nhiên có tính tập trung và thuộc sở hữu của nhiều doanh nghiệp. Mô hình này thường được thể hiện dưới dạng chợ điện tử (e-markets), sàn giao dịch internet (internet exchanges), sàn giao dịch thương mại (trading exchanges), chợ trên mạng (e-marketplaces),…
B2B trong marketing là gì?
B2B trong marketing là cách mà một doanh nghiệp tiếp thị để bán được hàng cho một doanh nghiệp khác. Khi làm B2B marketing bạn cần tính toán đến các bên có thể ảnh hưởng đến việc mua hàng của doanh nghiệp. Đồng thời phải biết áp dụng nhiều phương thức khác nhau để tiếp cận cùng lúc nhiều khách hàng. Bạn cũng phải tính toán chu kỳ bán hàng dài hơn vì khách hàng doanh nghiệp sẽ phải tính toán kỹ lưỡng trước khi mua hàng.
Nhìn chung marketing B2B khó thực hiện hơn so với các loại hình marketing khác. Đối tượng khách hàng của mô hình B2B cũng ít thay đổi. Vì vậy hiểu rõ đặc điểm của B2B là gì cũng như nắm được xu hướng B2B trong marketing là cách tốt nhất để bạn đưa doanh nghiệp tiến đến vị trí mong muốn.
Sau đây là những xu hướng marketing B2B sẽ tác động đến việc mua hàng trong tương lai:
1- Tạo khách hàng tiềm năng bằng content marketing
2- Đẩy mạnh giao tiếp cá nhân hóa
3- Cập nhật kỹ thuật SEO
4- Email marketing
5- Phát triển chiến lược mạng xã hội B2B
6- Nâng cao khả năng báo cáo và trình bày dữ liệu trực quan
Thương mại điện tử
Thương mại điện tử B2B được hiểu là mô hình kinh doanh trực tuyến giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. Theo đó các giao dịch kinh doanh sẽ được thực hiện qua sàn thương mại điện tử hoặc website thương mại điện tử của doanh nghiệp. Toàn bộ quá trình từ chọn sản phẩm cho đến thanh toán đều được thực hiện trực tuyến mà không có sự tham gia của con người.
Thương mại điện tử B2B được chia thành hai mô hình chính là sàn thương mại điện tử và website thương mại điện tử.
Sàn thương mại điện tử
Đặc điểm của mô hình sàn thương mại điện tử B2B là một doanh nghiệp sẽ đứng ra xây dựng một kênh trung gian để người tiêu dùng có thể tìm kiếm sản phẩm từ nhiều doanh nghiệp khác nhau. Mô hình này cũng được hiểu là B2B2C (doanh nghiệp với doanh nghiệp với khách hàng).
Thông qua sàn TMĐT mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ có tiếp cận được lượng lớn khách hàng của sàn. Một ví dụ điển hình về sàn TMĐT B2B tại Việt Nam chính là Tiki. Trước đó Tiki hoạt động dưới dạng B2C, chuyên bán sách. Nhưng sau này Tiki đã kết nối với nhiều doanh nghiệp, cửa hàng để tạo thành B2B2C, nên sản phẩm trên Tiki hiện rất đa dạng.
Website thương mại điện tử bán hàng
Doanh nghiệp sử dụng mô hình này sẽ sử dụng website làm nền tảng kết nối và bán hàng cho doanh nghiệp khác. Họ sẽ trực tiếp cung cấp hàng hóa cho các doanh nghiệp trên nền tảng của riêng mình. Nên không phải cạnh tranh với các đối thủ khác như trên sàn TMĐT.
Mô hình website thương mại điện tử khá phù hợp với các sản phẩm không phải hữu hình như phần mềm hoặc doanh nghiệp chuyên bán sỉ.
Tổng quan về mô hình kinh doanh B2B tại Việt Nam
Với sự phát triển và hội nhập kinh tế, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế, có sự phát triển mạnh mẽ hình thức kinh doanh B2B. Các doanh nghiệp tại Việt Nam đã tiến hành xây dựng website riêng, tham gia vào các sàn thương mại điện tử để tiếp cận gần hơn với khách hàng của mình.
Có thể nhắc đến một số sàn nổi bật như: Zalora, Hotdeal, Cungmua, Tiki, Foody, Lazada,…
Với nhiều hình thức bán hàng độc đáo, hấp dẫn cùng nhiều chương trình ưu đãi thú vị, doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận và nhận được ưu ái từ khách hàng. Tuy nhiên, do còn khá mới mẻ nên mô hình kinh doanh B2B vẫn còn phát triển ở quy mô nhỏ, lẻ, chưa phát huy được hết những ưu điểm cũng như tiềm năng của các mô hình B2B.
Bên cạnh đó, một số điểm khiến cho mô hình B2B có những trở ngại để phát triển như:
- Truyền thông còn yếu
- Giao diện web, cơ sở hạ tầng kỹ thuật còn lạc hậu, chưa có được sự thân thiện và tính năng hấp dẫn tăng trải nghiệm người dùng.
- Tương tác giữa khách hàng và doanh nghiệp còn yếu, nhất là ở khâu xử lý phản hồi của khách hàng.
- Thiếu tính minh bạch trong việc bảo vệ quyền lợi khách hàng,…
Dù còn khá nhiều hạn chế, nhưng không thể phủ nhận rằng mô hình kinh doanh B2B là hình thức quan trọng góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế. Trong tương lai, B2B sẽ ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam.
Tóm lại mô hình kinh doanh B2B đang đứng trước cơ hội phát triển vô cùng mạnh mẽ và lợi thế to lớn. Trong đó thị trường linh hoạt, đối tượng khách hàng và thị trường cung ứng rộng mở là những ưu điểm nổi bật ai cũng có thể nhận ra. Tuy nhiên để phát triển theo xu hướng này bạn cần có chiến lược kinh doanh hợp lý, xác định đúng đối tượng mục tiêu và loại hình kinh doanh phù hợp. Hy vọng những chia sẻ trên đây có thể giúp bạn hiểu đầy đủ B2B là gì và có thể phát triển mô hình B2B cho doanh nghiệp của mình.
